Gladhen Basa Jawa Kelas 2 SD Semester 2
Ing jaman saiki, pangajabane wong tuwa marang pendhidhikan anak tansaya dhuwur. Salah sijine yaiku babagan nglestantunake basa lan sastra jawi. Mligine tumrap para siswa kelas 2 SD ing semester loro, awake dhewe perlu nyiapake materi gladhen kang jangkep lan trep karo kurikulum. Artikel iki bakal mbahas conto soal basa Jawa kelas 2 SD semester 2 kanthi rinci, supaya para guru lan wong tuwa bisa nggunakake minangka panduan.
Pendahuluan
Basa Jawa minangka salah sawijining basa daerah kang wigati ing Indonesia, mligine ing dhaerah Jawa Tengah, Jawa Wétan, lan Daerah Istimewa Yogyakarta. Nguri-uri basa Jawa wiwit cilik iku penting banget. Kanggo siswa kelas 2 SD, materi basa Jawa semester loro biasane ngrembug babagan bab-bab kang luwih jero tinimbang semester siji. Iki kalebu pangerten crita cekak, tembang dolanan, parikan, lan nulis ukara prasaja.

Supaya siswa luwih gampang mangerteni lan nguwasani materi kasebut, perlu anane latihan soal kang variatif lan ngetutake tingkat kesulitane. Artikel iki bakal nyedhiyakake conto soal kang disusun kanthi cetha, kanthi tujuan supaya siswa bisa nggayuh pemahaman kang luwih jero babagan basa Jawa.
Outline Artikel
-
Pendahuluan
- Pentingne nguri-uri basa Jawa
- Tujuan artikel: nyedhiyakake conto soal basa Jawa kelas 2 SD semester 2.
-
Materi Pokok Basa Jawa Kelas 2 SD Semester 2
- Pangerten Crita Cekak (Dongeng/Riwayat Uríp)
- Tembang Dolanan
- Parikan
- Nulis Ukara Prasaja
- Wacan Geguritan (puisi anak)
- Tata Krama (Undha-usuk Basa – tingkat pemula)
-
Conto Soal Basa Jawa Kelas 2 SD Semester 2
- Babagan 1: Pangerten Crita Cekak (Dongeng/Riwayat Uríp)
- Soal Pilihan Ganda
- Soal Isian Cekak
- Soal Uraian
- Babagan 2: Tembang Dolanan
- Soal Mencocokkan Lirik
- Soal Menentukan Makna
- Soal Mengisi Bagian Lirik yang Kosong
- Babagan 3: Parikan
- Soal Menentukan Pasangan Parikan
- Soal Membuat Parikan Sederhana
- Soal Menentukan Makna Parikan
- Babagan 4: Nulis Ukara Prasaja
- Soal Menyusun Kata Menjadi Kalimat
- Soal Mengubah Kalimat Tanya Menjadi Kalimat Berita
- Soal Melengkapi Kalimat
- Babagan 5: Wacan Geguritan
- Soal Menjawab Pertanyaan Berdasarkan Geguritan
- Soal Menentukan Tema Geguritan
- Babagan 6: Tata Krama (Undha-usuk Basa – tingkat pemula)
- Soal Memilih Sapaan yang Tepat
- Soal Menggunakan Kata Sopan dalam Kalimat
- Babagan 1: Pangerten Crita Cekak (Dongeng/Riwayat Uríp)
-
Tips Menejemen Waktu lan Cara Ngerjakake Soal
- Maca soal kanthi teliti
- Miwiti saka soal kang luwih gampang
- Nggunakake wektu kanthi becik
-
Penutup
- Pentingne latihan kang rutin
- Ajakan kanggo terus sinau basa Jawa
>
Babagan 1: Pangerten Crita Cekak (Dongeng/Riwayat Uríp)
Ing babagan iki, siswa diajak kanggo mangerteni isi crita cekak utawa dongeng kang prasaja. Dheweke kudu bisa njawab pitakonan kang ana gegayutane karo paraga, latar, lan alur crita.
Conto Soal 1.1 (Pilihan Ganda)
Wacanen crita ing ngisor iki kanthi teliti!
Siti lan Budi iku kanca sakelas. Saben esuk, dheweke budhal sekolah bareng. Ing dalan, dheweke slingan crita babagan kewan kewan ing sawah. Siti seneng banget karo kewan kupu, dene Budi seneng karo kewan walang. Nalika tekan sekolah, dheweke banjur pamit lan mlebu kelas.
-
Sapa wae paraga kang ana ing crita kasebut?
a. Siti lan Kucing
b. Siti lan Budi
c. Budi lan Walang
d. Kucing lan Walang -
Ing ngendi panggonan Siti lan Budi slingan crita?
a. Ing sekolah
b. Ing omah
c. Ing dalan
d. Ing sawah -
Kewan apa kang disenengi Siti?
a. Walang
b. Kupu
c. Manuk
d. Uler
Conto Soal 1.2 (Isian Cekak)
Wangsulana pitakonan ing ngisor iki kanthi ringkes!
- Siti lan Budi iku kalebu … sakelas.
- Budi seneng karo kewan …
- Crita kasebut ngrembug babagan … kewan.
Conto Soal 1.3 (Uraian)
Jawabana pitakonan ing ngisor iki kanthi gamblang!
- Apa kang dilakoni Siti lan Budi nalika budhal sekolah?
- Kenapa Siti lan Budi bisa diarani kanca kang apik? (Jelaska saka crita kasebut)
>
Babagan 2: Tembang Dolanan
Tembang dolanan iku kalebu bagian kang narik kawigaten tumrap bocah-bocah. Ing babagan iki, siswa diajak mangerteni lirik tembang dolanan lan maknane.
Conto Soal 2.1 (Mencocokkan Lirik)
Pasangna baris lirik tembang dolanan ing sisih kiwa karo baris lirik ing sisih tengen kang trep!
| Sisih Kiwa | Sisih Tengen |
|---|---|
| 1. *Gundhul pacul cul | a. mlathi sekebat |
| 2. *Kucinganku loro | b. nggelimang nggelimu |
| 3. *Jaranan, jaranan | c. bapakku loro |
| 4. *Kidang kalangan | d. jaran dore |
Conto Soal 2.2 (Menentukan Makna)
Waosana tembang dolanan ing ngisor iki, banjur jawab pitakonane!
Lir ilir, lir ilir
Tandure wis sumebar
Cakcak cewek wohing ngelak
Kanthi bapakne wuwu
-
Tembung "Lir ilir" tegese apa?
a. Mlayu cepet
b. Tangia, tangia
c. Turu kepenake
d. Mlaku alon -
Apa sing diomongake saka tembang "Tandure wis sumebar"?
a. Penebune wis akeh
b. Wiji pari wis thukul
c. Tanduran wis padha thukul lan sumebar
d. Kabeh tanduran wis panen
Conto Soal 2.3 (Mengisi Bagian Lirik yang Kosong)
Isenana bagean kang kosong ing lirik tembang dolanan ing ngisor iki!
Aku duwe pitik, pitike pethok
Saben dina tak pakani jagung
Saben esuk tak uncali …
Metu saka kandhang tak …
>
Babagan 3: Parikan
Parikan iku unen-unen kang dumadi saka rong nganti patang larik, kang rong larik wiwitan minangka sampiran lan rong larik sabanjure minangka isi. Ing babagan iki, siswa diajak ngenali lan gawe parikan prasaja.
Conto Soal 3.1 (Menentukan Pasangan Parikan)
Pasangna parikan ing sisih kiwa lan tengen kang cocok!
| Sisih Kiwa | Sisih Tengen |
|---|---|
| 1. Mangan sega karo iwak | a. Aja lali marang wong tuwa |
| 2. Yen kowe arep lunga | b. Mumpung isih enom sregep sinau |
| 3. Yen wis tuwa ngoten | c. Godhong jati godhong tela |
| 4. Yen kowe arep sekolah | d. Aja lali nggawa bekal |
Conto Soal 3.2 (Membuat Parikan Sederhana)
Gawea parikan prasaja saka ukara-ukara ing ngisor iki!
- Ukara: "Bocah sekolah kudu sregep sinau."
Parikan: …………………………………………. - Ukara: "Yen ngelih mangan pelem."
Parikan: ………………………………………….
Conto Soal 3.3 (Menentukan Makna Parikan)
Wangsulana pitakonan babagan parikan ing ngisor iki!
Parikan:
Sego kucing, sego jinon,
Sepurane yen le kliru.
- Apa tegese parikan ing ndhuwur?
a. Njajal panganan anyar
b. Njateh ngapura yen ana kaluputan
c. Njaluk tulung kanggo masak
d. Seneng mangan sego
>
Babagan 4: Nulis Ukara Prasaja
Ing babagan iki, siswa dilatih kanggo nulis ukara kang bener lan trep kanthi nggunakake tembung-tembung kang wis dipelajari.
Conto Soal 4.1 (Menyusun Kata Menjadi Kalimat)
Susunen tembung-tembung ing ngisor iki supaya dadi ukara kang bener!
- Siswa / ing / kelas / padha / Sinau / teliti.
Ukara: …………………………………………….. - Bapak / tuku / woh / ing / pasar.
Ukara: ……………………………………………..
Conto Soal 4.2 (Mengubah Kalimat Tanya Menjadi Kalimat Berita)
Ubahna ukara pitakon ing ngisor iki dadi ukara pawarta kang trep!
- Ukara Pitakon: "Sapa asmamu?"
Ukara Pawarta: ……………………………………… - Ukara Pitakon: "Kapan kowe lair?"
Ukara Pawarta: ………………………………………
Conto Soal 4.3 (Melengkapi Kalimat)
Tulisen tembung kang mathuk kanggo nglengkapi ukara ing ngisor iki!
- Ibu lagi masak ing ………………………………….
- Budhal sekolah aja lali nggawa …………………………….
- Kancil iku kewan kang … (sifatipun)
>
Babagan 5: Wacan Geguritan
Geguritan iku puisi basa Jawa kang ora kauwiti nganggo tembung "sun" utawa "aku". Ing babagan iki, siswa diajak mangerteni isi geguritan prasaja.
Conto Soal 5.1 (Menjawab Pertanyaan Berdasarkan Geguritan)
Waosana geguritan ing ngisor iki kanthi teliti!
Kanca
Ing endi wae aku mlaku,
Kowe tansah ana ing cedhakku.
Nalika aku susah,
Kowe nglipur atiku.
Kanca, aku matur nuwun.
-
Sapa kang diomongake ing geguritan kasebut?
a. Guru
b. Kanca
c. Wong tuwa
d. Adhi -
Apa kang dilakoni kanca nalika aku susah?
a. Ngguyu
b. Nglipur atiku
c. Ngajak dolan
d. Njaluk tulung
Conto Soal 5.2 (Menentukan Tema Geguritan)
Apa tema geguritan ing ndhuwur?
a. Sekolah
b. Kanca
c. Keluarga
d. Alam
>
Babagan 6: Tata Krama (Undha-usuk Basa – tingkat pemula)
Ing tingkat kelas 2 SD, undha-usuk basa sing diajarake biasane isih wiwitan, kayata carane nyapa wong tuwa utawa ngomong karo wong kang luwih tuwa.
Conto Soal 6.1 (Memilih Sapaan yang Tepat)
Pilihen sapaan kang mathuk kanggo ngucapake marang wong ing ngisor iki!
-
Nyapa Bapak nalika ketemu ing dalan:
a. Pak, pripun kabare?
b. Pak, piye kabare?
c. Pak, how are you?
d. Pak, opo kabar? -
Nyapa Ibu guru nalika mlebu kelas:
a. Bu, badhe teng pundi?
b. Bu, tindak pundi?
c. Bu, arep neng ngendi?
d. Bu, arep nang ndi?
Conto Soal 6.2 (Menggunakan Kata Sopan dalam Kalimat)
Tulisen ukara kang luwih sopan nggunakake tembung "nyuwun pangapunten" utawa "matur nuwun" kanggo kahanan ing ngisor iki!
- Nalika arep liwat ing ngarepe wong akeh:
Ukara: …………………………………………….. - Nalika ditulungi kanca:
Ukara: ……………………………………………..
>
Tips Menejemen Waktu lan Cara Ngerjakake Soal
Supaya anggone ngerjakake soal luwih efektif, para siswa perlu nggatekake tips ing ngisor iki:
- Maca Soal kanthi Teliti: Sadurunge mangsuli, maca soal lan prentahane kanthi gamblang. Ojo kesusu.
- Miwiti Saka Soal kang Luwih Gampang: Yen nemoni soal kang rada angel, aja dipikir dhisik. Miwiti saka soal kang wis dikuwasani supaya bisa entuk poin lan nambah kapercayan dhiri.
- Nggunakake Wektu kanthi Becik: Atur wektu kanggo saben bagean soal. Yen ana wektu luwih, gunakake kanggo mriksa maneh wangsulane.
>
Penutup
Sinau basa Jawa iku ora mung babagan ngapalake tembung utawa aturan, nanging uga babagan mangerteni budaya lan cara komunikasi masyarakat Jawa. Kanthi latihan soal kang jangkep lan variatif kaya conto ing ndhuwur, awake dhewe ngarep-arep para siswa kelas 2 SD bisa luwih tresna lan migunani basa Jawa.
Latihan kang rutin lan konsisten iku kunci sukses. Ajak para siswa kanggo terus sinau, maca buku basa Jawa, lan gunakake basa Jawa ing padinan. Mugi-mugi artikel iki bisa migunani kanggo kabeh pihak kang kepengin nyinaoni basa Jawa.
>
(Jumlah kata: 1200 kata)
